Ceremonies? Daar houden ze wel van!
Door: Arie-Piet en Willeke
Blijf op de hoogte en volg Arie-Piet en Willeke
21 December 2014 | Mozambique, Milange
Deze nieuwe blog staat in het teken van de verdere werkweek bij Espanor en de feestelijke jaarsluiting. Maar daarvoor willen we eerst nog wat algemene informatie over Mozambique met jullie delen.
Wat feitjes over Mozambique en plaatselijke gebruiken
- aantal bewoners: 24.000.000
- oppervlakte: 801.590 km2
- hoofdstad: Maputo
- officiële taal: Portugees
- klimaat: Tropisch tot subtropisch; regenseizoen van oktober tot maart
Mozambique kent een geschiedenis van kolonialisme door de Portugezen vanaf ongeveer 1500, er waren veel grondstoffen die hen goed van pas kwamen. Pas in de jaren ’70 slaagde men er door middel van verzet in om een zelfstandige republiek te worden, los van de Portugezen. Hieraan ging echter wel veel oorlog aan vooraf. De problemen waren toen nog niet voorbij, want daarna heeft de Sovjet-Unie (het marxisme) veel invloed gehad, wat ook diepe sporen in de samenleving heeft getrokken. Ook toen werd het volk beroofd van het weinige dat ze nog hadden en bleven berooid achter. Pas in 1992 keerde de rust terug, na bemiddeling van de katholieke kerk en werd een vredesakkoord getekend. Ook nu nog sterven elk jaar sterven veel mensen aan diverse ziekten (malaria bijvoorbeeld) maar ook als gevolg van de vele nog aanwezige landmijnen, ondervoeding en slechte hygiëne en de moeilijke bereikbaarheid van voorzieningen zoals medische zorg.
Mensen hier zijn nogal indirect in de communicatie. Daarom beginnen veel gesprekken met een gewoon praatje voordat ze tot hun punt komen, anders is het onbeleefd. Ook als je in je recht staat (bij de douane bijvoorbeeld) en je wacht op een stempel en doorgang, blijf je beleeft, spreek je geen harde woorden tegen de beambte. Het is wel eens gebeurt dat iemand geweigerd is het land in te komen wegens gebrek aan respect! Dus wachten, wachten, geduld! Huizen zijn meest gebouwd van zelfgebakken stenen, en met een beetje pech gaat het regenen voor ze uitgehard zijn, en moet je opnieuw beginnen. De daken zijn vooral bij de armere mensen van riet, dat is vrij goedkoop. De luxere huizen hebben een dak van golfplaten. Vooral in het regenseizoen heeft dat veel voordelen, want de rieten daken zijn nogal eens lek. Vlees wordt relatief weinig gegeten, hoewel het erg geliefd is. Daarvan staan kip en geit het meest op het menu. Het hoofdvoedsel bestaat uit maispap, dat wel voedzaam is, maar niet zoveel voedingsstoffen bevat.
Werkweek deel 2
Op het terrein van Espanor is het een bezige bedoeling. Behalve het kantoor waar diverse projecten zijn gehuisvest zijn er ook te vinden: de pre-school (kleuterschool), de keuken, een watertoren, een logeervoorziening, een grote schuur, een kleine schuur (in aanbouw) en een grote moestuin. Elke dag als we arriveren zijn her en der groepjes mensen bezig met werken. Er worden stapelbedden in elkaar gezet en afgewerkt, er wordt aan de schuur gewerkt, de tuin wordt verzorgt en er zijn nog de gaande en komende man/vrouw. Als Willeke bij de keuken aankomt zitten er al een paar vrouwen te wachten, en 1 ligt zelfs op een rieten mat te slapen. Het is wachten op de chef, want hij heeft de boodschappen bij zich. Tot die tijd kunnen we vrij weinig doen… gelukkig haalt 1 van de vrouwen toch ergens een sleutel vandaan, en kunnen we vast met afwassen beginnen. Je weet wel, die smerige boel van gisteren… Het kriebelt bij mij al even, want ik zou dolgraag de keuken een grote beurt geven. In m’n beste Portugees probeer ik dat aan de dames over te brengen, en die lijken het wel oké te vinden. Dus terwijl de afwas wordt gedaan, ga ik aan de werkbank poetsen, en nog belangrijker, de schappen eronder. Één van de dames die meehelpt begint met vegen (mijdt de plekken onder de werkbank). Dus ik ga vol goede moed alles opzij schuiven en ja, het wordt zowaar nog netjes in de keuken. Iets wat ik helaas niet voor elkaar kreeg was het magazijn (geen sleutel) en achter de vriezer en nog wat andere lastige plekken. Maar de plaats waar het voedsel bereid word is in ieder geval flink opgeknapt, en keutel-loos! Zodra Abilio is gearriveerd, beginnen we met de eerste voorbereidingen voor de kerstlunch van vrijdag. Er is een hele lading bevroren kippen binnen gekomen, deze moeten worden schoongemaakt en gesneden. Verder zijn er 2 grote stukken geit, ook dat moet worden gesneden en gemarineerd. Best een leuk klusje, maar zoals eerder genoemd, wel op de wat ingewikkelde manier. Wat echt heel leuk is om te zien dat de samenhorigheid groot is en er altijd wel mensen rondhangen die even willen helpen.
Over Arie-Piet is niet zoveel te melden. Hij is naar eigen zeggen een hele dag aan het klooien geweest met de server. Het wil niet, er lijkt iets mis met de instellingen en is allemaal nog koffiedik kijken. Natuurlijk zijn er genoeg mensen met allerhande vragen en problemen, het vertalen daarvan en wachten op bepaalde acties kosten veel tijd. Af en toe is er gelegenheid voor een bezoekje aan de keuken. In de middag is Willeke thuis gebleven, ook hier is iets als ‘huishouden’ en aangezien de voorbereidingen in de keuken klaar waren was daar ook niets meer te doen. Dus rustig aan gedaan, was gedaan, gitaar gespeeld en met de meiden gezellig gedaan. Ter voorbereiding op de te geven training over 2 weken op bezoek geweest bij Hielkje. Zij woont samen met Jan-Willem ook op het terrein bij Wiebe en Gerdine en geeft voorlichting in de dorpjes over voeding en hygiëne. Ze heeft al eens een algemene voorlichting gegeven ook bij Espanor, en ik kan op sommige punten goed voortborduren, meer specifiek op de keuken gericht. Daarna een hele flinke stapel pannenkoeken gemaakt en gegeten bij de “buren”.
Feest en ceremonie
Vrijdag is een speciale dag; het is namelijk voor de medewerkers van Espanor de laatste werkdag voor de vakantie, en gewoontegetrouw hebben ze dan de kerstlunch. Ze eten hier tussen de middag altijd warme gerechten, zo ook nu. Ze hebben Willeke trouwens gevraagd om het pasta gerecht (met de sojamelk-saus) te maken voor bij de lunch. Er zijn allerlei hulptroepen opgetrommeld, en we zijn dan ook met z’n tienen! Best een drukke bedoeling met z’n allen in de keuken, maar gelukkig worden al snel de vuren buiten ontstoken. Er worden 3 vuurtjes opgestookt met stenen om de pannen op te zetten; en dan nog de twee grote kookpotten op de “stove”. Dat is trouwens een erg economische manier van eten bereiden, door het vuur wordt nml. een grote steen verhit, en het vuur is meer afgeschermd. Het kost dus veel minder hout dan een open vuur en heeft een vergelijkbaar resultaat. De werkwijze is al eerder beschreven, dus dat herhaal ik maar niet. Het duurde allemaal even, de hygiëne gaat de ene keer beter dan de andere… Ik kon in ieder geval ‘mijn’ gerecht gewoon bereiden, met een vrij degelijk mes deze keer. Tegen twaalven stond alles netjes in buffetopstelling klaar in de aula van de pre-school.
De overige aanwezigen die niet in de keuken waren, hadden ondertussen een ander programma. Ze deden een terugblik op het achterliggende jaar, de verwachtingen voor het komende jaar en daarna nog allerlei teambuilding activiteiten. Bij een daarvan werden alle stoelen van binnen naar buiten verplaatst. Daarna werd de groep in 3 teams gedeeld en kregen de teams opdracht om de stoelen elk naar een verschillende locatie te brengen, flinke competitie! Echt hilarisch hoe soms 4 mensen aan één stoel stonden te trekken en stoelen werden ‘geroofd’ uit het hok. Een andere activiteit was met een bal. Ditmaal 2 teams, en die moesten dan tegen elkaar strijden. Steeds moest 1 persoon naar de bal toe rennen, zijn hand op de bal doen, en dan 10 rondjes (!!) er omheen rennen. En dan terug. Vooral dat laatste was geniaal grappig, net een stel dronken torren, bijna niemand bleef overeind. Daarbij was het ook nog eens bloedheet, dus dat was goed te merken! Het zorgde voor flinke samenhorigheid en de sfeer was dan ook erg goed.
Toen iedereen zich verzamelde voor het eten ging dat weer vooraf door een korte toespraak. Arie-Piet mocht een buffet openen, als “eregast”; en de mannen kregen als suggestie van een pastor dat ze eerst een bord eten voor hun vrouwen zouden opscheppen. Ik zeg: goed idee! Het eten viel bij ieder erg in de smaak en het was een gezellige boel. Daarna kwam de finale: een enorme taart werd klaargezet. Flink uitpakken is ook hier niemand vreemd, als er iets te vieren valt, moet dat ook met wat vertoon natuurlijk. Volgens Wiebe houden de mensen hier erg van ‘ceremonie en toespraken’, wat ook wel bleek uit het programma. Iedereen werd meermaals bedankt, handen geschud, doelen genoemd, presentje uitgereikt. Zelfs het aansnijden van de taart was een heel ding, wij kregen het gevoel dat het bijna zoiets was als het aansnijden van de bruidstaart. De directeur en een ander belangrijke persoon gingen dat dus doen, veel foto’s werden geschoten. De taart smaakte overigens heerlijk! Hierna met het keukenteam alles opgeruimd en gingen Arie-Piet en Wiebe hun werkzaamheden afronden op kantoor. Het huidige aantal van “laptops in reparatie” is gestegen tot 9 stuks. In de keuken was het opruimen van al het eten een waar feest! De keuken krioelde van mensen, en het eten dat over was werd verdeeld onder iedereen die mee had gewerkt. Leuk detail is dat er structureel te veel eten wordt klaargemaakt. Het is echt not-done dat, als er misschien iemand extra komt, deze dan geen eten meer heeft. Enorm gastvrij natuurlijk, maar voor de voedselverspilling is dat wel triest. In dit geval was er voor ongeveer 60 mensen gekookt, terwijl er denk ik iets van 40 waren.
In de avond hebben we met Kobes en Nana (een Zuid-Afrikaans stel) bij Wiebe en Gerdine spelletjes gedaan. De zaterdag was echt een heerlijke luie dag, ’s nachts had het flink geregend, waardoor het overdag iets koeler was, konden we uitslapen, lekker rondhangen, spelletjes spelen en… onze vakantie boeken! Na kerst hopen we gezamenlijk met W&G te vertrekken naar Liwonde Natl. Park in Malawi. Daar zijn we een paar dagen met elkaar, en daarna trekken we gescheiden op. Arie-Piet en ik hopen dan met een safari mee te gaan vanuit de hoofdstad Lilongwe, naar een mooi gebied net over de grens in Zambia. In de avond was er tijd voor een film, ook heerlijk relaxt! Kortom, een heerlijke week waarin we al veel geleerd hebben over de mensen, gewoonten en het werk!
We hopen dat jullie deze wat informatieve blog leuk vonden om te lezen en we jullie zo meer hebben geleerd over een mooi land en bijzondere mensen! Wij genieten hier in ieder geval met volle teugen!
Groetjes Arie-Piet en Willeke
-
21 December 2014 - 21:15
Stefan & Jo-Anne:
Leuk om jullie zo te volgen Appie & Willie :)
We lezen met veel plezier de verhalen!
@AP: Als je hulp nodig hebt voor je servertje, schroom niet even een mailtje te sturen of om even te vragen of ik kom skypen :) 2 weten meer dan 1 zeg ik altijd maar ;)
Liefs van ons -
27 December 2014 - 15:25
Pieter M:
Hey Arie-Piet en Willeke!
Super om te lezen wat jullie allemaal beleven. Ik geniet met jullie mee:)
Mooi dat jullie het naar jullie zin hebben, dat jullie van betekenis zijn voor de mensen daar, en een hoop leren. Ga zo door!
Groetjes! -
29 December 2014 - 14:11
Christian:
Ha Willeke en Arie-Piet,
Leuk verhaal! Zozo al weer een vakantie plannen in de vakantie :)
Wel leuk dat jullie gelegenheid hebben om meer van het land te ontdekken.
Groeten! -
11 Januari 2015 - 23:56
Hanneke Kieskamp:
Wat on tzettend leuk allemaal! Wat een indrukken hebben jullkie! Fantastisch !We hebben genoten van jullie verhalen en echt kunnen meeleven ! Geweldig hoor ! Hartelijke groeten en tot ziens van Huize Kieskamp.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley